Αγαπώ πολύ αυτή την ιστορία ορίστε ένα κείμενο που είχα δουλέψει παλαιότερα:
Φραγκοκάστελλο
Συνήθως λένε ότι ο άνθρωπος πεθαίνει δύο φορές, την μία όταν κλείσει τα μάτια του και την άλλη όταν ξεχαστεί από τους ζωντανούς.
¨Όμως ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης και οι 300 και παραπάνω άντρες του είναι αποφασισμένοι να μην αφήσουν κανένα να τους ξεχάσει.
Μπορεί να μην γράφτηκε λέξη γι΄αυτούς, μπορεί σχεδόν κανένας να μην άκουσε για την άνιση μάχη τους στο Φραγκοκάστελλο, όμως κάθε χρόνο κάποιο πρωινό προς τα τέλη Μαΐου εμφανίζεται ολόκληρη στρατιά αρματωμένη από ανθρώπινες σκιές να προελαύνει προς την θάλασσα, πάνω από το Καστέλι.
Το Φραγκοκάστελλο, βρίσκεται στην Επαρχία Σφακίων, κοντά στα χωριά Πατσιανό και Καψοδάσος.
Μια περιοχή άγριας ομορφιάς με απόκρημνες βουνοπλαγιές, στενά φαράγγια, υψώματα με χαμηλούς θάμνους και πετρώδη εδάφη. Πρόκειται για ένα Βενετσιάνικο φρούριο, έχει σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου και είναι αρκετά μεγάλο. Διατηρείται μέχρι σήμερα σε καλή κατάσταση, παρόλο που στο εσωτερικό του έχει σημαντικές καταστροφές.
Σε αυτό που βλέπουμε σήμερα υπάρχουν και τουρκικές προσθήκες.
¨Έγιναν διάφορες μάχες και γεγονότα στο μέρος αυτό, μα η μέρα που στάθηκε σημαδιακή για το κάστρο ήταν η 17 Μαΐου του 1828(με το παλιό ημερολόγιο) με την θυσία του Νταλιάνη και των παλικαριών του.
Χατζημιχάλης Νταλιάνης:
Γεννήθηκε στο Δελβινάκι της Ηπείρου στα1775
Στα 1816 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία και με δικά του χρήματα (τα απέκτησε από καπνεμπόριο, σημαντική περιουσία) οργάνωσε σώμα ιππικού.
Από εκεί με μια σειρά από μάχες, πηγαίνει Κρήτη για βοήθεια στην επανάσταση με 100 ιππείς και 500 πεζούς στις αρχές Ιανουαρίου του 1828.
Στις 5-01-1828 ο Χατζημιχάλης αποβιβάζεται στην Γραμβούσα και γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό και την επιλέγει αρχικά ως ορμητήριο του. Οι Αγγλογάλλοι την θεωρούν ορμητήριο πειρατών και τον πιέζουν να την εγκαταλείψει.
Δύο μήνες απραξίας και αναγκάζεται να μεταφερθεί Σφακιά.
Όταν ο πασάς της Κυδωνίας Μουσταφά πληροφορείται ότι ο Χατζημιχάλης μετακινήθηκε Σφακιά στρατοπεδεύει με το ιππικό του στην περιοχή Βρύσες του Αποκορώνα, κομβικό σημείο ανάμεσα στα Χανιά και την νότια Κρήτη και στέλνει επιστολές στους Σφακιανούς απειλώντας τους να μείνουν αμέτοχοι στις στασιαστικές κινήσεις.
Οι Σφακιανοί απορρίπτουν τις συστάσεις απειλές του Μουσταφά αλλά η κατάσταση δεν είναι καλή.
Τα ριζίτικα χωριά είναι απρόθυμα να ξεσηκωθούν εξαιτίας της εξαθλίωσης από πείνα, προηγούμενες εξορμήσεις και λίγο από την στρατιωτική αδράνεια τόσου καιρού. ¨Όλα δείχνουν ότι θα μείνουν μόνοι τους να αντιμετωπίσουν τις πολυάριθμες δυνάμεις του Μουσταφά, ο Χατζημιχάλης και οι άντρες του.
Στις 8 Μαΐου μικρό τμήμα πεζών και ιππικού υπό τους Χατζημιχάλη, Μανουσογιαννάκη και Δεληγιαννάκη σκοτώνουν 40 άντρες και αιχμαλωτίζουν αρκετούς από των Ρεθυμνιωτών Τούρκων που πήγαιναν να ενωθούν με τον Μουσταφά.
Ο Μουσταφά εξοργίζεται απειλεί και συγκεντρώνει όλες τις δυνάμεις του για να κινηθεί.
Η τελική αναμέτρηση πλησιάζει, ενώ ο Χατζημιχάλης έχει ήδη καταλάβει το Φραγκοκάστελλο και ετοιμάζεται.
Κατασκευάζει τρεις λιθόστρωτους προμαχώνες σε ακτίνα τόξου 300 περίπου μέτρων από το φρούριο (στις θέσεις Κουτσουνάρα, Αι Νικήτα και στου Χαλκιά την Βρύση) και εκεί περιμένει τον Μουσταφά.
Οι Σφακιανοί του προτείνουν να μην σταθεί εκεί, αλλά να αφήσει 100 άνδρες στο Καστέλι με αρκετά τρόφιμα και αυτός με τους υπόλοιπους να πάνε στα Κολοκόσια (μια ορεινή τοποθεσία) και από εκεί να χτυπήσουν το Πασά όταν θα επιχειρήσει να επιτεθεί στο Φραγκοκάστελλο. Ο Χατζημιχάλης αρνείται. Έτσι μένει με 600 άντρες εκ των οποίων
100 ιππείς, ενώ 37 Γραμβουσιανοί και 50 Σφακιανοί υπό τους Τσουδερό, Παπαδογιάννη και Δεληγιαννάκη πιάνουν τους πρόποδες του απέναντι από το κάστρο ορεινού όγκου στο χωριό Πατσιανό.
Στις 13 Μαΐου ο Μουσταφά επικεφαλής 8.000 πεζών και 300 ιππέων ξεκινά από τις Βρύσες για το Φραγκοκάστελλο.
Μετά από 2 μέρες φτάνει το πρωί στο Καψοδάσος και έχει πια οπτική επαφή με Καστέλι.
Ύστερα από ξεκούραση και ανασύνταξη του στρατού του, στις 17 Μαΐου τα χαράματα επιτίθεται στο Φραγκοκάστελλο.
¨Έχει πληροφορηθεί την ύπαρξη δυνάμεων στο Πατσιανό και αναθέτει στην οπισθοφυλακή την επιτήρησή τους.
Τις πρώτες ώρες η μάχη μαίνεται αμφίρροπη χωρίς καμιά πλευρά να έχει πετύχει κάτι ιδιαίτερο εις βάρος της άλλης.
Βλέποντας αυτό ο Μουσταφά στρέφει όλο τον όγκο των δυνάμεων του στον δυτικό προμαχώνα αγνοώντας τους άλλους δύο. Οι υπερασπιστές του προμαχώνα βρέθηκαν σε δύσκολη θέση αφού τελείωσαν τα πυρομαχικά και οι Τούρκοι με έφοδο τον καταλαμβάνουν και σκοτώνουν σχεδόν όλους τους υπερασπιστές.
Αμέσως μετά οι Τούρκοι περικυκλώνουν το Φραγκοκάστελλο και το απομονώνουν από τους προμαχώνες.
Ο Χατζημιχάλης μπροστά στον κίνδυνο να σφαγιαστούν και οι άντρες του από τους άλλους δύο προμαχώνες πραγματοποιεί έξοδο από το κάστρο με τους ιππείς του, προκειμένου να δώσει την δυνατότητα στους αμυνόμενους στους προμαχώνες να επιστρέψουν στο φρούριο. Οι Τούρκοι αιφνιδιάζονται στην αρχή και ο Χατζημιχάλης φτάνει στους προμαχώνες. Η επιστροφή τους όμως είναι επώδυνη. Οι Τούρκοι σφίγγουν τον κλοιό και στην κυρίως πύλη του κάστρου γίνεται σφοδρή μάχη. Τα νεκρά σώματα των Ελλήνων και Τούρκων φράζουν την επιστροφή του Χατζημιχάλη στο κάστρο.
Ο Χατζημιχάλης με μερικούς άντρες του κατευθύνονται προς τα πλάγια του κάστρου για να βρει κάποιο άλλο σημείο πρόσβασης. Οι Τούρκοι όμως τον έχουν εντοπίσει και τον περικυκλώνουν. Αντιστάθηκε μέχρις εσχάτων, το σπαθί του κάποτε έσπασε και το άλογό του σκοτώθηκε. Τον κατακρεούργησαν. Το κεφάλι του το έφεραν στο Μουσταφά που όμως αντί να τους επαινέσει, τους επέπληξε διότι δεν πέτυχαν να τον αιχμαλωτίσουν ζωντανό.
Ο θάνατος του Χατζημιχάλη και των υπερασπιστών στους προμαχώνες κατέθλιψε τους οχυρωμένους στο κάστρο και απογοήτευσε τους λίγους Σφακιανούς στο Πατσιανό, που δίνανε και αυτοί μάχη. Η πολιορκία συνεχίστηκε στο κάστρο.
7 μέρες το πολιορκούσε αλλά αυτό κρατούσε!!
Οι υπερασπιστές είχαν εξαντληθεί τελείως αλλά και ο Μουσταφά ήταν σε δύσκολη θέση.
¨Έτσι στις 24 Μαρτίου ο Μουσταφά ήρθε σε συμφωνία με τους υπερασπιστές του κάστρου να του το παραδώσουν και να τους αφήσει να φύγουν ανενόχλητοι. Πράγμα που έγινε.
Το τέλος της μάχης βρίσκει 800 Τούρκους νεκρούς και 337ή385 από την ελληνική πλευρά.
Ο Μουσταφάς κατέστρεψε τους πύργους του κάστρου προς την ξηρά και ξεκίνησε να επιστρέψει στην βάση του.
¨Όμως 1000περίπου Σφακιανοί συγκινημένοι από την θυσία του Χατζημιχάλη θέλουν να πάρουν εκδίκηση.
Τον ακολουθούν καταπόδας και του προκαλούν σοβαρότατες ζημιές.
Η αφήγηση της μάχης στο Φραγκοκάστελλο μπορεί να μην είναι απόλυτα ακριβής μιας και το όριο της αλήθειας με τον θρύλο είναι δυσδιάκριτα και μαρτυρίες έχουν κενά.
¨Έκοψα κάποια πράγματα κάνοντας την περίληψη από το άρθρο από παλιό περιοδικό του αδελφού μου.
Και τώρα η συνέχεια πάνω στον θρύλο ελπίζω να μην βαρεθήκατε από τον όγκο του τόπικ αλλά το θεώρησα απαραίτητο να έχουμε το ιστορικό πλαίσιο.
Οι Δροσουλίτες:
Και ύστερα, όπως γίνεται πάντα, όλα ησύχασαν. Το κάστρο ερήμωσε, φύσηξε άνεμος από το Λιβυκό και πήρε την άμμο και σκέπασε ,σύμφωνα με το θρύλο, τα άταφα κορμιά του Χατζημιχάλη και των παλικαριών του.
¨Ήταν ένα πρωινό στις 17-18 Μαΐου, με το παλιό ημερολόγιο, χρόνια μετά την μάχη εκεί στο κάμπο στο Φραγκοκάστελλο και πριν ακόμη η πρωινή ομίχλη κατακαθίσει όταν κάποιοι τσοπάνηδες είδαν πάνω από την ερειπωμένη Μονή του Αγίου Χαραλάμπους, στρατιά ολόκληρη από ανθρώπινες σκιές.
Τους είδαν ντυμένους στα μαύρα, άλλους πεζούς και άλλους καβαλάρηδες, να φοράνε περικεφαλαίες, και κρατώντας όπλα και ξίφη που άστραφταν να προελαύνουν μπροστά από το Φραγκοκάστελλο προς την θάλασσα.
Το φαινόμενο επαναλήφθηκε και τα επόμενα χρόνια, την ίδια εποχή, με τις ίδιες συνθήκες και οι άνθρωποι τους βάπτισαν Δροσουλίτες, γιατί μόνο με την δροσιά της αυγής κάνουν την εμφάνισή τους.
Ανά την ιστορία οι κατακτητές Τούρκοι και αργότερα Γερμανοί <<την πάτησαν>> με το φαινόμενο και πήγαν να πολεμήσουν, μάλιστα είχαν καλέσει και ενισχύσεις!!
¨Όταν διαπίστωσαν ότι πρόκειται για φαινόμενο ,σιωπήσανε.
Δόθηκαν πολλές εξηγήσεις από διάφορους <<ειδήμονες>> για τους Δροσουλίτες.
Κάποιοι μίλησαν για το φαινόμενο του <<ανώτερου αντικατοπτρισμού>> και υπέθεσαν ότι οι σκιές ανήκουν σε στρατιώτες που γυμνάζονται στις ακτές της Λιβύης, υπόθεση που δεν πρέπει να ευσταθεί ,διότι είναι απόλυτα επιστημονικά εξακριβωμένο, αντικατοπτρισμός δεν μπορεί να γίνει, όταν η απόσταση είναι πάνω από 40 μίλια.
Και η Λιβύη είναι εκατοντάδες μίλια μακριά από την Κρήτη. Κι ακόμα οι σημερινοί στρατιώτες δεν φορούν τις ίδιες στολές, ίδιες με των πολεμιστών του Χατζημιχάλη.
Τέλος κάποιοι μίλησαν για διάθλαση του φωτός. Λένε δηλαδή ότι την χρονική περίοδο από το τέλος Μαΐου και μέχρι το πρώτο 5μερο του Ιουνίου το φαινόμενο αυτό δημιουργείται από τις ακτίνες του ¨Ηλιου , καθώς πέφτουν στην συγκεκριμένη τοποθεσία στις συγκεκριμένες συνθήκες υγρασίας.
Και αιτιολογούν την κίνησή του, στην εκλειπτική τροχιά της γης σε συνάρτηση με την ιδιαίτερη μορφολογία του τόπου.
Εγώ είμαι υπέρ της εξήγησης για τα φαντάσματα των αγωνιστών.
¨Άλλωστε και στον Ηρόδοτο αναφέρεται ότι στην Ναυμαχία της Σαλαμίνας προηγήθηκε η εμφάνιση φαντασμάτων ενόπλων ανδρών απ΄ Αιγίνης τας χείρας ανεχόντων προ των ελληνικών τριηρών.
